مشتریهاى متفاوت درخواستهای متفاوتی دارند. بعضى از آنها میتوانند به کابوس شبانه شما تبدیل شوند. در این رابطه کارل هیتون طراح شرکت بانگوک دیزاین توصیههایی به مخاطبینش دارد: «بدانید با چه نوع مشتری در حال سر و کله زدن هستید و چگونه آنها را راضی نگاه دارید.»
پیش از این در مقالهای از همین طراح، با عنوان چگونه از مشتری جهنمی فرار کنیم، خواندیم چگونه مشتریهایی که زندگی شما را به کابوس تبدیل میکنند را قبل از اینکه واکنش شما به خواستهشان آنها را فراری دهد، فیلتر کنید! این بدین معنی نیست که مشتریهای باقی مانده غیر از شادی و مسرت برای شما چیز دیگری نخواهند داشت. مشتریها انواع متفاوت و خواستههای متفاوتى دارند، در اینجا آنها را به ۵ دسته اصلی تقسیم میکنیم.
با شناختن و طبقهبندی کردن مشتریها میتوانید درک بهتری از زمان و منابع مورد نیاز برای هر یک داشته باشید. بدین وسیله میتوانید روند طراحیتان را بهتر برنامهریزی کنید و از استرس زمان تحویل کار و انباشتگی کار اجتناب کنید.
۱. مشتریهایی که به توجه زیاد نیازمندند
این گروه از مشتریها به احتمال زیاد برای اولین بار است که کمک یا طراح حرفهای استخدام میکنند. این افراد نیاز دارند به تک تک جزئیات چگونگی پیشرفت کار اشراف داشته باشند.
برای رویارویی با این مشتریان پرتوقع، محکم و منصف باشید و در ابتدا به آنها گزارش کامل چگونگی روند طراحی و پردازش کار را بدهید. به آنها توضیح دهید که در مرحله بعد چه اتفاقی خواهد افتاد. این عمل آنها را از سرگشتگی رها میکند.
در طرح پیشنهادی قدمهای بعدی و هزینهها را ضمیمه کنید، به این صورت مشتری میفهمد زمان پرداخت و موارد درخواستی از او چه خواهد بود. حس به نتیجه رسیدن، هنگامی که روند رو به جلو پروژه را می بینند، در آنها حس اطمینان به شما و شرکت شما را تقویت میکند.
۲. مشتریهای پرتوقع
این گروه و انتظاراتشان به سختی مدیریت میشوند. آنها بر این باورند که تغییر رنگ یک طرح چند دقیقه بیشتر طول نمیکشد، یا تبدیل یک اپلیکیشن آیفون به اندروید تنها با یک کلیک صورت میپذیرد.
لازم است که به این گونه مشتریها جزئیاتی تفکیک شده از تک تک مراحل کار و زمان مورد نیاز ارائه دهید. هر زمان درخواست مشتری بیش از اندازه و بلند پروازانه به نظر میرسد، پیش از هر کاری روی هزینه آن توافق کنید. به این علت که مسلما علاقهای به زد و خورد در پایان کار بر سر صورت حساب نخواهید داشت.
شیوه دیگر، مدیریت کار با این افراد دعوت آنها به دفترتان در زمان انجام تغییرات است، با این روش به آنها نشان میدهید پیشبرد پروژه چندان که آنها فکر میکنند آسان نیست. این عمل بسیار مفید و عملی است و میتواند به طور حضوری و یا آنلاین صورت بگیرد، به عنوان مثل میتوانید توضیح دهید که یک وبسایت چندین قسمت متحرک و متغیر میتواند داشته باشد.
۳.مشتریهای غیرواقعبین
این دسته تازه واردهایی با رویاهای بسیار بسیار بزرگ هستند. این آرزوها میتوانند به سادگی شما و خودشان را از سر ناچاری به گریه وادارند، ولی با مقداری دلسوزى و توجه و مهمتر از همه بردباری، به شما اعتماد خواهند کرد.
از آنها بپرسید به چه دلیل و چگونه آن مورد خاص را میخواهند، چه تحقیقی در مورد آن انجام دادهاند و ایده آنها از کجا نشأت میگیرد. گاهی اوقات این ایده کاملا سطحی به ذهن آنها خطور کرده، ۲ را کنار ۲ گذشته و به ۵ رسیدهاند. شما باید سودها و زیانهای سازش و پردازش کار و همچنین هزینهها را کاملا شفاف توضیح دهید و آنها را با دنیای واقعی طراحی آشنا سازید.
هنگامی که این عده با یک ایده عجیب و غریب و خارج از کنترل روبرو میشوند که نمیتوانند از خیر آن بگذرند، شما باید خود را برای قانع کردن آنها در فرآیند پیشبینی نشده قسمت بعدی آماده سازید. این روش شما را یاری میکند تا پروژه را هرچه سریعتر و مفیدتر به اتمام برسانید. به عنوان مثال اساس طراحی وبسایت نمیتواند تزئینات و گل آرایىهاى پیچیده باشد، توضیح دهید که بهتر است ابتدا زیرساخت یک وبسایت به خوبی انجام بگیرد و سپس به تزئینات آن بپردازید. معمولا بعد از مرحله اول خود مشتری به این نتیجه میرسد که به آن زیادهگوییهای اولیه چندان نیازی نبود.
این عمل همچنین این امکان را فراهم میسازد که بتوانید رابطه با مشتری را حفظ کنید چرا که در غیر این صورت ممکن است گمان کند شما به اندازه کافی دل به کار نمیدهید و به دنبال طراح دیگری برود که دنیا را به او وعده میدهد ولی در عمل کاری انجام نمیدهد.
۴. مشتریهایی که مستقیما سر اصل مطلب میروند
این نوع مشتری دقیقا میداند چه میخواهد، قبلا همه مراحل را تجربه کرده است و تنها خواستهاش انجام کار است. شما عاشق این نوع مشتریها هستید! معمولا تمام محتویات، طراحیها، لوگوها، فونتها و لوازم به درد بخور را در آستین آماده دارد تا به هنگام درخواست شما آن را به سمتتان شلیک کند.
تنها چیزی که مورد درخواست آنهاست، تایید است. میخواهند بدانند که شما درخواست آنها را به خوبی دریافت و درک کردهاید و همیشه براى اطمینان، خلاصه آنچه را که شما دریافت کردهاید، برنامه کلی و زمان اتمام کار را برایتان بازگو میکنند. به عبارتی دیگر خود را گرم کنید تا پا به پای مشتریتان بدوید!
۵. مشتریهایی با سیر نزولی
این نوع مشتری با اشتیاق کار را آغاز میکند ولی کمکم سرد میشود، ایمیلهای شما برای چندین روز بدون جواب باقی میمانند، منابع در انتظار بازخورد مسدود میشوند و فرجه به نظر چنان دور میرسد که هیچگاه فرا نخواهد رسید.
برای این نوع مشتری شما باز هم نیاز دارید محکم ولی منصف باشید. اول از همه، تاریخ و فرجه را مشخص کنید و هشدار دهید که اگر آنها را جدی نگیرند چه عواقبی در انتظار است. اما اگر همچنان با دیواری از سکوت و کرختی مواجه شدید، اجازه دهید پروژه از دست برود یا منتظر شوید تا دوباره با شما تماس بگیرند یا به آنها اطلاع دهید که شما منابع این پروژه را به حالت تعلیق درآوردهاید تا زمانی که مشتری بازخورد لازم را برایتان ارسال کند.